Zuid-Nepal en vrijwilligerswerk

Scheppen, planten en oogsten op een Eco-Farm in Parshadap en dienen in een Vipassana center in Lumbini...

Na een paar dagen bijkomen van de Vipassana in Kathmandu, zijn we op 16 november afgereisd naar Zuid-Nepal om een kijkje te nemen rond het Nationaal Park Chitwan, en daarna een paar weken vrijwilligerswerk te gaan doen.
Met de bus bereikten we in zo'n 7 uurtjes Sauraha, de belangrijkste toegangspoort tot het nationaal park. Na een paar guesthouses vonden we een leuk knus hutje aan een beschutte binnentuin. Van daaruit was het 5 minuutjes lopen naar de rivier die het dorp van het nationaal park scheidde.
Met een prachtig uitzicht op het park zakten we neer op een strandstoel aan de rivierbedding. De beste stoel sinds maanden, met al die kleine niet-(europees)ergonomische stoelen en banken hier in Azië... :)
Meteen al geluk, want er lagen twee grote krokodillen aan de andere kant te zonnen. Het park zelf zouden we niet in gaan, Sauraha was voor ons meer een plek om gewoon een paar daagjes te ontspannen en te genieten van het uitzicht. Met die uitleg dropen de paar mensen die heel geïnteresseerd iets begonnen te vertellen over het gebied (in de hoop een tourtje te kunnen verkopen) dan ook meteen weer af.
We hebben er een dagje rondgefietst (niet persé aan te raden met slechte wegen en fietsen hier) en het elephant breeding center bezocht. Dit laatste gaf sterk gemixte gevoelens. Het breeding programma zou er zogenaamd zijn om te zorgen dat er meer olifanten komen. Maar aan het eind van de rit bleek dat ze ze eigenlijk vooral voor het toerisme zouden gaan gebruiken, met onder andere activiteiten waarbij er op de olifant werd gereden, die daar helemaal niet geschikt voor is... En toen we zagen hoe ze erbij stonden, volledig geketend, deed het meer aan een gevangenis denken dan aan vrije blije olifantjes, waarbij zeker niet in het belang en geluk van de olifant word gedacht. En ook bijzonder is dat ze in hun eigen informatie vertellen dat olifanten in gevangenschap zich veel slechter voortplanten dan in het wild. Waarom dan een breeding centrum in gevangenschap?? Zielig om te zien dat ze hier zo naast elkaar vastgeketend staan, terwijl 5 meter verderop een kilometers grote jungle op hen ligt te wachten die ze alle ruimte en vrijheid geeft die ze gelukkig maakt. En dan toch blijven beweren dat dit centrum zo goed is voor de olifanten... Ja ja... En de portemonnee van het park.

Na vier daagjes zijn we een stukje naar het westen van het park gereisd om op een eco-farm in Parshadap (Meghauli) een paar weken vrijwilligerswerk te gaan doen als boer.
Wat even genoemd moet worden is dat het hier wel om het begrip "Nepali-eco" gaat, wat betekent dat de gewassen weliswaar niet met bestrijdingsmiddelen worden behandeld, maar er tegelijkertijd wel dagelijks een berg plastic wordt verbrand op hetzelfde stuk land (er bestaat namelijk geen afvalinzameling in Nepal) en de afvoer van de keuken en douche (met alle chemische middelen) in de irrigatiekanalen beland... Nepali-eco dus, eco zo goed en zo kwaad als het kan in deze cultuur en met beperkte kennis en beschikbare informatie over zaken die schadelijk zijn voor de gezondheid.
Wat gezondheid en milieu betreft is het dus echt een land van twee uitersten. Bijna alle groenten en fruit die wordt verkocht is biologisch, en elk huis heeft een eigen afval verbrandplaats in de tuin.

We hebben dagelijks, 6 dagen in de week, zo'n 3 à 4 uur gewerkt. Voornamelijk grond omploegen voor nieuwe planten, onkruid wieden, compost scheppen en rijst oogsten. En alles op authentieke wijze, ofwel met de hand. Soms was dit behoorlijk pitttig werk. Respect hoor voor al die arme boeren die nog steeds zo werken als 500 jaar geleden.. Gelukkig werd elke werkdag beloond met heerlijke maaltijden met groenten vers van het land. Wel grappig is dat ze zeggen dat ze maar twee maaltijden per dag nuttigen / nodig hebben. Maar dan noemen ze er niet bij dat er twee keer tussendoor een flinke berg met koekjes, chips en andere snacks wordt gegeten.. Ja, zo kan ik het ook.. Eet dan gewoon drie maaltijden... Wat dat betreft zijn de Nepalezen ook wel echte snoepers, en dan vooral met bergen suiker in alles waar je suiker in kunt stoppen. Ook weer twee uitersten, want de basis van hun voeding, de Nepali "Dhaal Bath", die ze hier dagelijks hun hele leven lang eten, is weer een stuk gezonder dan de basis van menig westerling. Maar daarnaast stoppen ze zich dus voor de rest weer vol met vele chips, suikerthee, suikersnoepjes en deep-fried-snacks.

Elke nacht was het luisteren naar het bijzondere gejank van de jakhalzen vanuit ons lieve knusse eigen slaaphutje 'volunteer house 3'.
We hebben een aantal leuke mensen leren kennen uit verschillende landen. De meesten waren net als wij long-time-travellers (die hun baan thuis opgegeven hadden), omdat eigenlijk alleen dit soort reizigers tijd heeft en neemt om degelijke projecten te bezoeken. Grappig ook dat wij degene waren die zo'n beetje het kortst van huis weg zouden gaan. De anderen hadden plannen voor: 15 maanden, 18 maanden, 2/3 jaar. Mooi om al de reisverhalen en reisplannen aan te horen.
Het was een fijn en rustig plekje om lekker te zijn vol inspiratie in allerlei teksten op borden en stenen om ons heen. Elke dag begon ook met yoga en daarnaast hadden we hier ook de rust en ruimte om te mediteren. Een mooie ervaring!

Na twee werken hebben we afscheid genomen en zijn we naar Lumbini gereisd, de geboorteplaats van Budhha. Hier hebben we ons aangemeld bij een Vipassana centrum, om alsnog onze dienst als vrijwilliger te vervullen, als dank voor de cursus in Kathmandu. Maar ook om het proces eens van de andere kant van het toneel te kunnen ervaren.
Aangekomen in het pikkedonker bleek er na enige communicatie dat er iets niet helemaal goed was gelopen tussen het management en de teachers van het programma. Het bleek namelijk dat we ons voor een course hadden aangemeld die voor ver gevorderde Vipassana beoefenaars was. En de regel is blijkbaar dat je pas een dergelijke course mag dienen als je hem ten minste al 1 keer zelf hebt gedaan. Onze ervaring was verre van dat, we zijn immers pas net verse beoefenaars met slechts 1 basis course.
Gelukkig kon men een uitzondering maken en waren we toch welkom, waarschijnlijk voornamelijk omdat de nood voor hulp hoog was, want wij bleken de enige man en enige vrouw die zich als diener hadden aangemeld. Joshi was de enige hulp voor de 5 vrouwen, en Jeroen de enige voor 4 mannen. Onze taken bestonden vooral uit veel schoonmaken, controleren of alles goed ging met de deelnemers en of ze op tijd kwamen, eten opdienen, en helpen in de keuken. Jeroen kreeg daarnaast de controle over de bel, een belangrijk item voor iedere course. De bel gaf aan wanneer je moest opstaan (04.00u), mediteren (11 uur per dag, in verschillende delen), ontbijten, lunchen, dineren (in dit geval alleen thee, want de studenten mogen 's avonds niks meer eten), en als laatste wanneer de dag is afgelopen.
Naast ons waren er 2 mannen in de keuken, of eigenlijk 1 kok en een oude man die meer vuil maakte dan schoon, waardoor het meer leek op een sociale werkplek voor hem. Er was 1 teacher die de studenten begeleidde, en als laatste de manager die over het kantoor en praktische zaken ging, en ook ons een beetje in de gaten hield.
De manager gaf leuke momentjes die een stille glimlach bezorgde. Het leek alsof hij zijn taak erg serieus nam, want hij kwam vaak best serieus over. Vaak kwam dat ook door de taalbarrière. Engels was niet zijn beste kant, dus vragen en opdrachten werden nogal kort en gebiedend gebracht. Zo had Joshi ook een keer een taalmisverstand die zo in het boekje thuishoort voor Engelse woordgrappen. Manager met zijn serieuze gezicht en in staccato Engels: "The two guests from yesterday left today, thanks to you." Huh?, dacht Joshi, ze gaan weg dankzij mij, wat heb ik verkeerd gedaan? Twee seconden later valt het kwartje: ze zijn weggegaan en ze willen mij bedanken, oohh.
Maar aan de andere kant, ontdekten we tijdens de course ook grappige kanten van de manager. Tijdens de video discourses waar hij bij zat als controle, was te zien dat hij moeilijk stil kon zitten. Zo zat hij telkens met zijn zaklamp te spelen, en te kijken of hij door zijn handen heen kon schijnen :-) Daarbij droeg hij een dikke wollen muts met allemaal glitters erin, die recht overeind stond en waarbij hij zijn oren vrij liet en vertelde heel lief en vol trots wat zijn kinderen allemaal deden.

Het was mooi om te zien hoe de meditators van elkaar verschilden. Bij de mannen zag je vooral een verschil tijdens de maaltijden. De ene komt helemaal zen binnen, neemt een bescheiden hoeveelheid eten, zit stil voordat hij begint om zich bewust te worden van alle sensaties, en concentreert zich op iedere hap (wat ook de bedoeling/opdracht is). De ander komt snel binnen waggelen, schept 3 keer een flinke berg op, en valt aan op zijn maaltijd alsof zijn leven ervan afhangt. Ook bij de vrouwen heb je echt een gevoel dat je ze leert kennen, zonder woorden vorm je je toch een behoorlijk beeld van iemand. Na een paar dagen weet je dat mevr. R niet van aardappelen houdt dus daar vis je omheen voor haar, ze heeft last van haar voet dus sochtends warm je een baksteen voor haar op bij wijze van een kruik, ook is ze suikerpatient maar schept wel 2 flinke lepels in haar thee. Ook mevr. P is een echte zoetekauw; gaat los op alle koekjes en zoetigheid, maar moest niets hebben van de popcorn bij het ontbijt (ja, in Nepal vinden ze dat normaal). Mevr. L is een echte lieverd, lacht altijd naar me en toen we weer mochten praten op de laatste dag probeerde ze in gebrekkig Engels te vertellen dat ze een beetje een gekke oude vrouw is.. :). Mevr. N is zeer bescheiden, serieus en rustig: heeft niets extra's nodig, schept nooit extra op en heeft een hele wijze blik in haar ogen. Ze is bevriend met mevr. L. Ondanks dat ze niet met elkaar mogen praten wachten ze altijd op elkaar en waggelen dan samen weg, schattig om te zien. Mevr. Y is de enige buitenlandse meditator en ook erg serieus. Voor haar maakte ik elke middag een thermoskan gekookt water omdat ze darmproblemen had. Het voelt na zo'n week echt als een clubje waar je voor zorgt, heel leuk.

We merken dat hier veel waarde aan wordt gehecht aan vorm. Zo mocht Jeroen een uur boenen op de buitenkant van een watertank zodat hij er voor de gasten schoon uit zag. Maar dat hij van binnen onherstelbaar smerig was, en de filters ogenschijnlijk al jaren te lang in zitten, met alle serieuze gezondheidsrisico's van dien, scheen niemand iets te deren... Dit zou je júist op een plek als deze, waar budhha ons leert dat vorm niet belangrijk is, en zorgen voor je lichaam des te meer, niet verwachten.
Aandacht voor hygiëne was er ook niet echt; groente werd geschild op een smerige keukenvloer die zeker in geen maanden was schoongemaakt, vergieten en messen hoeven niet te worden gewassen, de voorraadkast lag bezaaid met muizenkeutels (de muizen heeft Jeroen nog gevangen en buiten gezet) en de aanrechtbladen voelden als één groot stickervel :-).
Tijdens het dienen hebben we dan onszelf dan ook vooral de taak toebedeeld om eens een flinke schoonmaakronde te houden, en dan European-clean, niet nepali-clean.
Het was heel bijzonder en interessant om op deze manier met het dagelijkse Nepalese leven mee te draaien. En het voelde goed om deze dagen dienstbaar te zijn. En hopelijk heeft ons werk in de keuken vruchten afgeworpen.. Maar waarschijnlijk zal het er na een week wel weer hetzelfde uitzien als voor onze komst. Ach, dan is het in ieder geval voor één cursus van nut geweest.
Het was mooi om een tijdje tussen deze mensen te zijn. Er was eigenlijk niemand die goed Engels sprak, dus de meeste hulp en communicatie ging via korte woordjes, en we verzonnen vooral onze eigen werkzaamheden.
We hebben veel geleerd over onszelf door diverse confrontaties waar we bij onszelf tegenaan liepen. En ook hebben we weer meer geleerd over onszelf in de meditaties die 3 keer per dag verplicht zijn voor medewerkers. We voelen ons voldaan en zijn blij met de bijdrage die we hebben kunnen leveren.

Nu gaan we lekker even twee nachtjes in een guesthouse in Lumbini zitten. Daar zijn we erg aan toe, want verblijven in een Vipassana centrum betekend mannen en vrouwen volledig gescheiden. Ook is het heerlijk om samen bij te praten over onze ervaringen, de ontwikkelingen in onszelf en te filosoferen over hoe de de wereld in elkaar zit en wat wij voor onszelf meenemen uit de leer van Vipassana. Daarna zullen we de 15e weer terug gaan naar Chitwan om nog een weekje bij een andere boer te werken. Daarna zit ons Nepal avontuur erop! Met nog slechts 1 dag van onze totale visumlengte van 3 maanden over vertrekken we op kerstavond per vliegtuig, met een omweg via Qatar, om ons avontuur vanaf eerste kerstdag voort te zetten in het mysterieuze Myanmar, met als startplaats de hoofdstad Yangon.

In Myanmar verwachten we nauwelijks of geen internet ter beschikking te hebben, dus de volgende update zal misschien pas volgen vanuit Thailand, waar we op 19 januari naartoe zullen vliegen vanuit Mandalay.

Met alle liefs uit....... Nepal